📍رائول کاسترو، برادر کوچک‌تر فیدل کاسترو در آستانه 90 سالگی از قدرت کناره‌گیری کرد و اکنون کوبایی‌ها این شانس را دارند که پس از چند دهه تسلط سیاسی خانواده انقلابی کاسترو بر کشورشان، بخت خویش را با ساختاری جدید و احتمالا متفاوت از شش دهه گذشته بیازمایند.
هشتمین کنگره حزب کمونیست کوبا که روز جمعه ۱۶ آوریل در هاوانا برگزار شد، آخرین حضور رائول کاسترو در ساختار رسمی قدرت بود. با کناره‌گیری او، یکی از زیان‌بارترین تفکرات اقتصادی و سیاسی به پایان خود نزدیک‌تر شد. تفکری که در شش دهه تسلط بر کوبا، اقتصادی ضعیف با ساختارهای شکننده به یادگار گذاشت.
«کاستروئیسم» که آمیزه‌ای از اصول مارکسیسم لنیینسم و عقاید چریک‌های انقلابی کوبایی بود، زمانی که هنوز در مرحله آزمون و خطا قرار داشت، مرزهای آمریکای لاتین را درنوردید و در ایران هم مدافعان زیادی پیدا کرد.
🔘روشنفکران ایرانی که سال‌ها تحت تأثیر آموزه‌های مارکسیسم و کمونیسم بودند و هویت خود را در مبارزه با امپریالیسم می‌دیدند، از اواسط دهه 1330 تحت تأثیر اندیشه‌های مکتب وابستگی، «ضدیت با غرب» را سرلوحه فعالیت‌های سیاسی خویش قرار دادند و مدتی بعد با پیروزی انقلاب کوبا به اصول «کاستروئیسم» هم علاقه‌مند شدند.
آوازه انقلاب کوبا و قهرمانان آن با ترجمه و انتشار جزوه‌ها و کتاب‌هایی از فیدل کاسترو، ارنستو چه گوارا، رژی دبره به ایران هم رسید و تا آن‌جا پیش رفت که منجر به تشکیل چند گروه کوچک و بزرگ مارکسیستی شد که تنها راه رهایی جامعه ایران را جنگ مسلحانه و نبرد چریکی می‌دانستند.
فعالان سیاسی، در تحلیل ریشه‌های شکل‌گیری واقعه سیاهکل ردپای کاستروئیسم را جست و جو می‌کنند که مشابهت زیادی با عملیات چریکی انقلابیون کوبا داشت.
البته زمان زیادی لازم نبود تا حفره‌های«کاستروئیسم» بر جهانیان روشن شود و دیری نپایید که کوبای کاسترو غرق در ناکارآمدی و شکست شد. شاخص‌های اقتصادی رو به زوال رفتند، فقر گسترش یافت و مردم اعتماد خود را از دست دادند. چیزی نگذشت؛ کشوری که زمانی، استقلال و خودکفایی را فضیلت می‌شمرد، مزدوری شوروی را پذیرفت و بدون کمک این کشور قادر به ادامه حیات نبود.
با این حال کاستروئیست‌های ایران چشم بر این واقعیت‌ها بستند و از جهنم کوبا، بهشتی بی‌بدیل ساختند تا آن‌جا که اندیشه چریک‌های کوبایی به فکر و ذهن سیاستمداران انقلابی راه یافت و در عرصه سیاسی،اقتصادی و فرهنگی تبدیل به سیاست‌های رسمی شد.
طرفه آن‌که درست در شرایطی که کاستروئیسم به پایان «زندگی نباتی» خود نزدیک می‌شود، سیاستمداران ایرانی همچنان به آن عشق می‌ورزند. این علاقه به حدی است که اخیرا عزت‌الله ضرغامی؛ یکی از چهره‌های شاخص اصولگرایان که احتمالا قصد شرکت در انتخابات ریاست جمهوری را دارد، از عشق و علاقه‌اش به ارنستو چه گوارا-چریک انقلابی کوبا-سخن گفته و شعارهایی برگرفته از سوسالیسم کوبایی را برای حضور احتمالی در انتخابات برگزیده است.
✍🏼 محمد طاهری- سردبیر هفته نامه تجارت فردا
