ارزش جایی و زمانی خلق می شود که «انتخابی» در کار باشد، بیهوده نیست که اگزیستانسیالیستها خاصّه سارتر آن همه بر روی «انتخابِ آدمی» و «آزادیِ» او و ابر فیلسوفی چون نیچه از «خود-فرمان-فرماییِ» انسان سخن می گویند چرا که به خوبی در-یافته بودند که: تنها تفاوتِ اصلی، که زیستی اصیل و متفاوت و به تعبیر ارسطو “زندگیِ ارزیابی شده” و انتخاب از روی اراده ای آزاد را با دیگر موجودات، برای آدمی به ارمغان می آورد، همین «امکانِ انتخابهای متفاوت» است.
به طور مثال یک صندلی، فقط یک صندلی است، هیچ امکان دیگری برای شدن، چیزی به جز از آنچه هست، هیچ شدن و صیرورتی نمی تواند داشته باشد حتی یک تغییرِ جزئی، یک گاو و یک الاغ و یک کرگدن نیز تنها یک گاو و الاغ و کرگدن است و می ماند و حتی خوب و بد بودنشان هم چندان تفاوتی ندارد.
اما‌در رابطه با انسان چنین نیست، اساسا انسان با تفکر و اندیشه و آزادی و انتخاب-اش است که تعریف می شود؛ انسانی که انتخاب می کند هزاران انسان دیگر را زنده زنده بسوزاند (نرون) تا لذت برد با انسانی که در راهِ ایمانی که انتخاب کرده زنده‌زنده سوزانده می شود (جوردانو برونو) تا با #جهل_مقدس مبارزه کند هرگز یکسان نیستند و البته تنها تفاوتِ اساسی میانِ این هر دو (نرون و برونو) و همچنین انسان با موجودات دیگر “انتخاب” است.
با توجه به این مقدمه، روشن می شود که؛ «ارزش زمانی خلق می شود که انتخابی در کار باشد» اگر شخصی، اسلحه-ای بر شقیقه ی دیگری بگذارد و از او بخواهد که تمامی دارایی-اش را به فقرا ببخشد اینجا دیگر هیچ انتخابی در کار نبوده است لذا هیچ‌ارزش و بخششی هم نخواهد زيرا در این نسج و سیاق، فقط و فقط “اجبار” بوده و اکراه و نه انتخاب و ایثار!
بنابراين هر جا که زور است و تهدید، انتخابی نیست و هر هنگام که اجبار باشد و اکراه و زور و تهدید، دیگر «ارزش» معنی نخواهد داشت. بارها دیده ایم افرادی که خود به صورت پنهانی میخوردند و می آشامیدن (برخی از این مامورانِ معذور!) به دیگرانی که به صورت پنهانی در یک گوشه ای سیگاری می کشیدند یا آبی می نوشیدند با تشر و توهین و تحقیر حکم های عجیب و قریبی همانند تحمیلِ چندین ضربه شلاق و… محکوم می کردند!
به چه جرمی؟ به جرمِ روزه خواری در ملأ عام! همان ملأ عامی که ۷۰ درصد اش اصلا روزه دار نیستند! و این یعنی #بیشعوری_دینی بی شعوریِ معذوران و دیندارانی که سکوت کرده اند تا هم نوعانشان برای خاطرِ انتخابِ آنان چنین تحقیر شوند و مورد آزار و اذیت قرار گیرند!
و همچنین بی شعوریِ کسانی که گمان می کنند با پلیسی-امنیتی برخوردن کردن با یک مساله ای که تنها ارزشش در انتخابِ آزادانه است، فضایی معنوی به وجود آورده اند یا می آورند در صورتی که در یک چنین خفقانی، جز ریا و جز تظاهر و به جز از تحمیل و تهدید و نفرت و انزجار و اجبار و اکراه هیچ نیست جز گریز و‌ستیز با اصلِ دین!
باری، این شما مؤمنین و روزه داران هستید که می بایست معترض یک چنین بی-شعوریِ عظیمی بشوید وگرنه این معذورانِ کرگدنِ صفت (گاه حتی بی صفت، طبق فرهنگ معین یعنی همان پفیوز) آبرویی برای دین و ایمان و معنویتتان، باقی نخواهند گذاشت!
#ابوذرشریعتی
#بی شعوری دینی
🆔 @aboozarshariati
