22.8 C
تهران
یکشنبه 9 مهر 1402 ;ساعت: 00:04
کافه لیبرال

کجای تاریخ اقتصاد جهان ایستاده ایم؟، محمد ماشین چیان

🖋ده هزار سال پیش از میلاد، جمعیت کره زمین حدود ٤میلیون نفر تخمین زده میشود. تا میلاد مسیح، جمعیت به ١٧٠میلیون میرسد. ١٢٠٠ سال طول میکشد تا جمعیت دو برابر شده و به ٣٦٠میلیون برسد. در حدود همین سالهاست که مغول به ایران حمله میکند

🌐در این دوره بشر اسیر تله مالتوسی (https://bourgeois.ir/?p=2309&amp) است. یعنی افزایش جمعیت به قحطی و نایابی منجر میشود و طاعون و مرگ‌ومیر و جنگ است که متوسط درآمد سرانه بشر را موقتا و آن هم به مقدار ناچیزی افزایش میدهد. بعبارت دیگر، فراوانی موجب افزایش جمعیت میشود اما چون تولید کشش‌پذیر نیست و مساحت زمینهای زیرکشت کم‌وبیش ثابت است و امکان تجارت محصولات خوراکی با نقاط دوردست وجود ندارد و امنیت متاع کمیابی محسوب میشود، افزایش جمعیت خود موجب فقر و نایابی است

🌐در این دوره از تاریخ، نابرابری بسیار بالاست. در هر تمدنی، انگشت‌شماری از رفاه نسبی برخوردارند، و رفاه برای این انگشت‌شمار بدین معنی است که میتوانند هرچه بخواهند بخورند و کار سنگینی انجام ندهند و مثلا چندین دست لباس داشته باشند و افرادی را برای سرگرمی و نظایر آن به خدمت بگیرند. این غایت ثروت است. اما گذشته از این انگشت‌شمار، تمام جامعه در فقر و فلاکت مطلق دست‌وپا می‌زند. رفاه برای عموم مردمان جامعه در این دوره بمعنای دسترسی به غذا و امنیت در حد زنده‌ماندن است: «بخور و نمیر»

🌐در این دوره حتی جنگ‌سالاران و کشورگشایان نیز (به استثنای همان انگشت‌شمار) ثروتمند نیستند. چراکه تاراج فقیر و مفلوک کسی را ثروتمند نخواهدکرد و هر ثروتی که از تاراج و کشتار بدست آید یکبارمصرف است و برای پیدا کردن منبع بعدی طرف مجبور است دشواری و خطرات زیادی را به جان بخرد

🌐در زمان حمله مغول به ایران، سرانه درآمد مردمان خوشبخت دنیا که از رفاه بخور و نمیر برخوردارند، حدود ٢ تا ٣ دلار در روز است. این رقم سرانه به پول ثابت است و اثری از تورم قیمتها در آن نیست. البته اثر افزایش کیفیت محصولات در ٨٠٠ سالِ گذشته در آن لحاظ نشده. گرمای حاصل از بخاری گازی یا شوفاژ را نمیتوان با گرما و دود هیزم مقایسه کرد لیکن در این محاسبه از خیر کیفیت گذشته‌ایم تا تصوری از کلیت موضوع بدست آید

🌏بنا بر محاسبات اگنس مدیسون، از حمله مغول تا سال ١٨٢٠، یعنی انقلاب صنعتی، درآمد بشر آن هم در تمدنهای پیشرفته قریب به ۵۰% رشد کرد. اما پس از انقلاب صنعتی تا آغاز هزاره دوم میلادی درآمد سرانه بشر بیش از ١٢٠٠% افزایش داشت. این در حالی است که پس از انقلاب صنعتی بشر از تله مالتوسی رهید (https://bourgeois.ir/?p=2309&amp) و جمعیت زمین در سال ٢٠٠٠ به شش میلیارد نفر رسید. مطالعات گرگوری کلارک و برد دلانگ نیز تصویر مشابهی بدست میدهد. چنانکه هیچ شبهه‌ای بین تاریخدانان اقتصادی دنیا راجع به این رویه تاریخی وجود ندارد

🌎روند فقرزدایی در قرن ٢١ شتاب بیشتری پیدا کرد طوری که در سال ٢٠١٥، فراتر از خوش‌بینانه‌ترین پیش‌بینی‌ها، فقر مطلق به کمتر از ١٠% رسید. درآمد سرانه مردم در کشورهای توسعه‌یافته به ٩٠ تا ١٠٠دلار در روز رسیده. یعنی مثلا درآمد سرانه مردم آمریکا حدود ١٢٠دلار و مردم نروژ قریب به ١٤٠دلار در روز است. درآمد سرانه مردمان بقیه دنیا نیز در همین دوره با رشدی خیره‌کننده در حال افزایش بوده و تا پیش از بحران کرونا بین ٣٠ تا ٤٠دلار در روز در حال رشد بوده

در سال ۱۳۴۴ درآمد سرانه هر ایرانی نزدیک به چهار دلار در روز بود. از ۱۳۴۴ تا ۱۳۵۵ طی یک روند صعودی به ۹ دلار در روز افزایش یافت. از ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۷ به حدود چهار دلار در روز سقوط کرد. از ۱۳۶۷ تا ۱۳۹۰ در یک دوره ۲۳ساله به ۹ دلار در روز، همانجایی که سال۵۵ بودیم، بازگشت. و نهایتا از ١٣٩٠ تا ١٣٩٩ بنا به روایات مختلف بین چهار تا هشت دلار کاهش یافته

❗️این در حالی است که در همین فاصله زمانی درآمد سرانه روزانه در بوتسوانا از ١.٢٤دلار در سال ۱۳۴۴ به ٢٢دلار در سال ١٣٩٩ و در کره جنوبی از سه دلار در سال ۱۳۴۴ به ٧٦دلار در سال ١٣٩٩ افزایش یافته. مسلما تلاش مردم ایران برای بهبود وضع معاش در این دوره کمتر نشده. اینطور نیست که مردم بوتسوانا ٤ برابر یا مردم کره‌جنوبی ١٥ برابر ما به آب‌وآتش زده باشند. سوال اصلی این است که چه عواملی باعث میشود رفاه مردم کره شمالی و جنوبی تا این اندازه متفاوت باشد؟

🔚واقعیت آن است که برخورداری از امنیت و تضمین قراردادهای خصوصی و آزادی مبادله و شفافیت خدمتگزاران است که زمینه را برای رشد و توسعه فراهم میکند. با سیاستهای تورمی و فیلترینگ و مجوزسالاری و توزیع رانت و حذف صفر و حراج سکه و قرعه کشی خودرو هیچ کشوری پیشرفت نکرده و نخواهدکرد. اینکه در زمان حمله مغول قحطی شد و امروز قحطی نیست به خاطر نوآوری و ثروت بشر قرن ٢١ است و موهباتش که تقریبا به رایگان بدست ما رسیده، نه چاره اندیشی سیاستگذاران ما. وضع امروز ما برغم تمام دستآوردهای بشر است. دست مریزاد!

🆓 @FreemarketEconomy

مطالب بیشتری که ممکن است مورد علاقه شما باشند

تورم در سال 1400

cafeliberal

خصوصی‌سازی؛ پروژه شکست‌خورده در ایران

cafeliberal

بازار آزاد، مفهومی سهل اما ممتنع

cafeliberal

اقتصاد بازار و تمدن غرب

cafeliberal

کرونا و اقتصاد آزاد، موسی غنی نژاد

cafeliberal

مقایسه قیمت مسکن ایران و آمریکا

cafeliberal

این وب سایت از کوکی ها برای بهبود تجربه شما استفاده می کند. ما فرض خواهیم کرد که شما با این مسئله موافق هستید ، اما در صورت تمایل می توانید انصراف دهید. تائید بیشتر بخوانید