کتاب صوتی ما ایرانیان ، زمینه‌کاوی تاریخی و اجتماعی خلقیات ایرانی، نوشته مقصود فراستخواه ( – 1335) جامعه‌شناس است.
مقصود فراستخواه به سال ۱۳۳۵ در تبریز به دنیا آمد. او فارغ‌التحصیل مقطع دکتری برنامه‌ریزی توسعه‌ی آموزش عالی از دانشکده‌ی علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی است. وی علاوه بر تدریس در دانشگاه‌های مختلف، عضو هیئت علمی مؤسسه‌ی پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی است.
انجمن ترویج علم ایران به‌دلیل فعالیت و تلاش بی‌وقفه، مسئولانه، هدفمند، همه‌جانبه، انسانی و اخلاقی در حوزه‌های دانشگاهی و عمومی برای بسط دانش جامعه‌‌شناسی و همچنین تعهد به تداوم کار فرهنگی، ترویجی و علمی و به‌ویژه توجه به مقوله‌ی سیاستگذاری علم و آموزش عالی جایزه‌ی #ترویج_علم سال ۱۳۹۶ را به مقصود فراستخواه اهدا کرد.
آقای مقصود فراستخواه دارای دکترای تخصصی برنامه‌ریزی توسعه آموزش‌عالی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی است. وی هم اکنون دانشیار مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی میباشد.از حوزه های تدریس وی در سطوحی مانند :آموزش عالی تطبیقی، برنامه ریزی توسعه آموزش عالی،ارزشیابی واعتبار سنجی،روشهای تحقیق کیفی،آموزش پژوهی و مباحث تدریس و یادگیری،مطالعات فرهنگی و اجتماعی،سیاستگذاری دانشگاه ونظام علمی،مطالعات فرهنگی و علوم اجتماعی را میتوان نام برد.
مقصود فراستخواه در کتاب صوتی «ما ایرانیان» زمینه تاریخی و اجتماعی خُلقیات ایرانی را می‌کاود. کاوشی که پیشینه‌ایی به نسبت طولانی دارد. شاید از پیش از #مشروطه تا #کسروی و مهندس #بازرگان. آیا خلقیات ما ایرانیان ضعف‌هایی دارد؟ در پاسخ به این سؤال ۹۶ درصد از جامعه‌ی آماری متشکل از اعضای هیئت علمی و گروهی از نخبه‌های کشور پاسخ مثبت داده‌اند. آن‌ها مشکل را در ضعف فرهنگ کار جمعی، انتقادپذیری، رودربایستی، عدم شفافیت، خودمحوری، غلبه احساسات بر خردورزی، رواج دروغ و رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی برشمرده‌اند. آن‌ها عوامل معرفتی، کاهش سرمایه‌های اجتماعی، ساختار دولت، مناسبات دین و دولت، نوع آموزه‌های دینی، پرحادثه‌بودن تاریخ، مناسبات تولید و ساختار اقتصادی و کشمکش نخبگان را بر خلقیات ایرانی مؤثر دانسته‌اند و برای حل این مشکل آموزش مداوم، برنامه‌های توسعه‌ی فرهنگی و اجتماعی، وضع قوانین خوب، تقویت اجتماعات محلی و نهادهای عمومی، ایجاد رفاه و فقرزدایی، توسعه‌ی سیاسی و اصلاح نهاد دولت را پیشنهاد داده‌اند.
ضعف‌ها و راه‌حلهای رفع خلقیات ایرانیان با نگاهی علمی مورد واکاوی و مطالعه قرار گرفته است و کاوش نویسنده به شیوه مرسوم خودش ابتدا مبتنی بر پیش‌فرض‌ها و نظریه‌ها و مدل‌های تحلیل است.در طول کتاب ،ملّت و تاریخ و تبار ِ ایرانی را مورد بررسی انتقادی قرار میدهد .ویژگی دیگر آثار فراستخواه علاوه بر وجه علمی ـ تحلیلی ـ نظریه‌ای، دوری گزیدن از صدور احکام کلّی و داوری‌های شخصی و بغض‌های عقیدتی و سیاسی و ایدئولوژیک است. از سوی دیگر، وجه علمی آثار او از جمله همین اثر، مخاطبش را وارد یک فضای ذهنی ـ انتزاعیِ آکادمیک نمی‌کند، بلکه دغدغه وجدان در متن آثار او خواننده را آرام نمی‌گذارد.
شاید بدون اغراق بتوان گفت «ما مردم ایران» یکی از پر استفاده ترین عبارت‌‌ها در زندگی روزمره است؛ از گپ و گفت در تاکسی گرفته تا کافه‌نشینی‌ها و تحلیل‌های همیشگی سیاسی و مقایسه ما با غربی‌‌ها. گویی کسانی از کره دیگر آمده و این مشکلات ریز و درشت فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی و سیاسی را برای ما درست کرده‌اند و همان‌ها باید آن را اصلاح کنند!
چه از چشم غربی، یعنی از زمان انتشار «نامه‌های ایرانی» #مونتسکیو تا «سرگذشت #حاجی_بابای_اصفهانی» #جیمز موریه، و چه از چشم شرقی، یعنی رساله «خلقیات ما ایرانیان» محمدعلی #جمالزاده در دهه 40، کم نبوده‌اند کسانی که کوشیده‌اند خصوصیات مردم ایران را شرح دهند یا پای لنگان مدرنیته ایرانی را با آتل اصلاح ببندند.
اما آیا کتاب صوتی «ما ایرانیان» نیز از همین قسم است؟ خیر.
به هر تقدیر نویسنده کوشیده از میان همه خلقیات بد و خوب و گوناگون ایرانیان تنها شواهد بحث‌برانگیز را برجسته کند و چنین نتیجه‌گیری کند:
«اگر در این کتاب رویکرد خودانتقادی در پیش گرفته شده، تنها یک تمرکز تحلیلی است… با این‌همه، با خلقیات بحث‌برانگیز که در ادوار مختلف تاریخ تا دوران معاصر بر ملا شده چه میتوان کرد؟ به گمان نویسنده پاسخ دو کلمه است: یادگیری و کنش.»
کتاب صوتی: ما ایرانیان ،نویسنده مقصود فراستخواه
