نام کتاب : کتاب : #در_اسارت_فرهنگ
ریشه یابی خلق و خو، آداب و عادات ما ایرانی ها
✍️ نویسنده: #طاهره_شیخ_الاسلام
📗 ناشر: انتشارات صمدیه
تعداد صفحات : 463
تعداد فایل : 19 عدد فایل صوتی به مدت 11 ساعت و 46 دقیقه
راوی : طاهره شیخ‌الاسلام
دسته‌بندی : #علوم_اجتماعی ، #روانشناسی، #جامعه_شناسی
در بخش نخست کتاب، ساختار اجتماعی جامعه ایران به‌شکلی هرمی مجسم میشود که در آن بدلیل عدم وجود قانون، هر کس در هر رده‌ای که قرار گرفته باشد میتواند به کسانی که در سطوح پایین‌تر از او قرار گرفته یا بگونه‌ای به خدمات او نیاز دارند اعمال قدرت نماید!
بعنوان مثال:
– رئیس میتواند کارمندش را اخراج کند
-پزشک میتواند در معالجه بیمارش سهلانگارى کند و او را معلول یا با خطر جانى روبرو کند
-کارمند میتواند کار ارباب رجوع را راه نیندازد
-حتى نانوا، قصاب، بقال و … میتوانند نان و گوشت و برنج و … را به مشترى نفروشند یا جنس بنجل به او غالب کنند
طبیعی است در چنین شرایطی، افراد از کسانی که در این سلسله مراتب از آنان قوی‌ترند بترسند و درجهت حمایت از خویش سعی در جلب رضایت آنان کنند.
این جلب رضایت ازطریق سکوت، سازگاری، سازش‌کاری، آمیزش، تعریف و تمجید، چاپلوسی، تعظیم و تکریم، دست‌بوسی، پیشکش هدیه و غیره صورت میگیرد.
کتاب در اسارت فرهنگ، در سه بخش تنظیم شده و به نگارش درآمده است:
در بخش نخست با عنوان «کالبدشکافی درد»، بطور گذرا توجه خوانندگان را به ویژگی‌ها، آداب، عادات و رسومی جلب میکند که به‌نام فرهنگ، ما را در خود اسیر کرده‌اند.
در بخش دوم، با طرح بحثی تطبیقی باعنوان «ملل آزاد دنیا که بودند و چگونه این شدند»؛ خیلی کوتاه، به شمردن دلایلی پرداخته شده که باعث شد غرب از دوران سیاه قرون وسطایی خود بیرون آید و به لحاظ خلق‌وخو و رفتارهای فردی و جمعی از ما متفاوت شود. این بخش همچنین به آثار زیان‌باری می‌پردازد که تقلید بی‌رویه از غرب را برای‌مان به ارمغان آورده است.
بخش سوم در چهار باب تنظیم شده که به ترتیب به اثرات ترس، فقر، نابرابری و مقایسه در بوجود آمدن ویژگی‌ها و رفتارهای فردی و جمعی ما می‌پردازد.
بخش سوم کتاب به تبعیض جنسیتی، سِنّی – نسلی، اجتماعی، و اثرات ویرانگر آن بر خلق‌وخو و رفتارهای ایرانیان می‌پردازد.
بخش چهارم، به تاثیر مقایسههاى ناسالم بر روح و روان و رفتارهای فردی و اجتماعی ایرانیان می‌پردازد.
مقایسه‌هایی که معمولاً به بهترى و بدترى و نهایتاً به تحسین یک فرد و تحقیر دیگری می‌انجامد.
این مقایسه کردن‌های زوجیِ افراد با یکدیگر که از بدو کودکی در محیط خانه آغاز میشود و سپس در مدرسه و جامعه تداوم می‌یابد باعث بوجود آمدن ویژگی‌هایی چون حسادت، کینه‌توزی، بدخواهی، از بین رفتن اعتمادبه‌نفس و همچنین قبول نکردن اشتباهات، توجیه خطاها، عیب‌جویی از دیگران، کوچک شمردن دیگران برای بالابردن خود و ….، میشود.
نویسنده بر این باور است که با حفظ و پیوستاری ویژگی‌ها و رفتارهایی که حاصل ناامنی، فقر، بی‌عدالتی و بی‌قانونی‌اند نمیتوان به امنیت و عدالت اجتماعی دست یافت.
در واقع و به باور نویسنده:
-نمیتوان با مسخره‌کردن دیگران بخاطر لهجه، قومیت، جنسیت و همچنین با پارتی‌بازی و رفیق‌نوازی عدالت برقرار کرد
-با چاپلوسی و تعریف‌وتمجیدهای نامتعارف و عادتی از یکدیگر، صداقت را رواج داد
– و با ایجاد رعب و وحشت در دیگران ازطریق واکنش‌های تند به انتقادات‌شان، صراحت بیان بوجود آورد
باتوجه به‌اینکه بافتار فرهنگی سالم زمینه‌ساز شکلگیری بسترهای سیاست باز، اقتصاد پویا، ادبیات فاخر و روابط اجتماعی سالم است، میتوان دریافت:
«چرا ما تاکنون در هیچیک از این زمینه‌های اشاره‌شده، به رشد درخورِ شاَنی دست نیافته‌ایم؟ یا بعبارتی، در رده‌ی کشورهای عقب‌مانده قرار داریم؟»!
نویسنده در پایان ضمن ارایه راهکارهایی؛ از تمامی جامعه‌شناسان، روانشناسان مسایل اجتماعی، متخصصان مسایل فرهنگی، سیستم‌شناسان و مسئولان دلسوز کشور جهت برونرفت ایران از این «اسارت فرهنگی»، درخواست کمک کرده است.
این کتاب درنهایت با سخن آخر به پایان می‌رسد که در خود، امید به آینده و نویدِ آغازی دوباره را به‌همراه دارد.
چرا کتاب در اسارت فرهنگ به نگارش در آمد و به چه دلیل این نام برای آن انتخاب شد؟
——————————————————————————————————————————————
